Ze zijn het het waard…
Het wordt je niet vertelt en je krijgt er ook geen draaiboek bij. Opvoeder worden is een rol die begint bij de prille grillen van de kraamtijd. En waar stopt die? Als ik mijn vraag aan onze zoon van 12, stopt het volgens hem aan het einde van de basisschool. Ik vertrouw er maar op dat de zaadjes van mijn ouderschap een goede basis zijn, nu zo ongeveer alles waar ik voor wil leven zo radicaal bij de vuilnis wordt gezet.
Raar woord eigenlijk, op voeden. Waar op? Ze groeien toch vanzelf? Is het niet meer ‘bij voeden”, of zoals Jeanne Meijs het noemt; de sluiswachter. Weten wanneer er wat water bij moet of wanneer er wat uit. Aanrader trouwens, dat boek. Voor als je nog wat wilt herstellen van je eigen puberteit.
Maar goed, deze week dus het grote afscheid van de basisschool. De
beschermde wereld die we zorgvuldig uitkozen als verlenging van onze ouderschapsstijl. Maar het was zo veel meer. Het was een plek waarin we “it takes village” zelf vormgaven door actief deel te nemen als ouder. Menig uurtjes zijn gegeven voor tuinaanleg, poetsen van de klas, sinterklaas kadootjes knutselen of taarten bakken voor de feesten op school. In de verbinding met andere ouders, voelde ik me gesteund en geïnspireerd met mijn opvoed vragen en keek ik graag naar hoe andere ouders omgingen met het leven als gezin. Het scherpte me, maar verzachte ook veel van mijn vaak te hoge verwachtingen. Als ik eerlijk ben, ‘gebruikte’ ik de actieve betrokkenheid ook wel om vanalles te vinden van hoe de school geleid en georganiseerd werd. Ik kwam tot inzicht dat scholen niet persee communicatie proffesionals zijn, economen of bestuurstijgers. Dat ze er vooral voor de kinderen zijn, wat voor mij als ouder vaak best lastig.
We vonden na wat nare ervaringen in de klas van onze jongste zoon, een nieuwe particuliere school die ons nog verder bracht. We voelde dat het regulier onderwijs te weinig slagkracht heeft om radicaal ander onderwijs te bieden. Onderwijs die onze kinderen leert om burgers te zijn vanuit intrinsiek en estisch kompas. Die zichzelf kunnen leiden vanuit een diep vertrouwen in zichzelf en de wereld waarin ze mens worden. Kleine klassen, geen toetsen, elke dag 2 uur naar buiten en naast cognitie, evenredig veel aandacht voor sociale, motorische en wilsontwikkelingen.
Het bleek in de Coronatijd een troef te zijn waarin we collectief als opvoeders werden geconfronteerd met zoveel onzekerheden in de sociale voorzieningsmaatschappij. Zelfs de verwachting van zoiets bazaals als “je brengt je kind naar school om iets te leren” bleek met zieke leerkrachten, sluiting van scholen, en thuisonderwijs opeens geen zekerheid. We voelde ons te een eiland in een oceaan van trage besluitvorming en gebrek aan eenduidige onderwijsvisie. Dappere juf Carolien was er gewoon, ging met de kinderen uren naar het bos of de hei als scholen dicht moesten. Hoezo leerachterstand als er toch geen toets werd gemaakt! Wij waren de piraten die poogde om een andere vorm van onderwijs te bieden aan onze kinderen; niet door te vergaderen en beleid te bedenken, maar om het te DOEN of hoe juf Carolien het altijd zegt; “We LEVEN het!”
Wat de basisschool mij vooral geleerd heeft is hoe je een gezonde gemeenschap kunt vormen met mensen die allemaal verschillende waarden, meningen en opvoedstijlen hebben. Hoe kunnen we als
ouders stoppen met op de zijlijn aanwijzingen geven, en meer ondersteunen waar het nodig is. Het voorbeeld geven wat onze kinderen mogen gaan beheersen: ‘be the change you want to see in life!” Maar ook weten dat je mag verwachten dat andere ouders je kunnen helpen mocht het nodig zijn. Tenslotte bestaat een gezonde gemeenschap uit mensen die zichzelf en hun grenzen goed kennen. Die hulp kunnen accepteren en niet schuilen achter de schaamte en schuld.
Voor ons bleek de piratenboot toch wat te eenzijdig voor de ontwikkeling van de jongste zoon. Hij wilde zich herkennen door de ogen van zijn leeftijdsgenoten, iets wat deze school niet ‘leeft’. Met de terugdraai naar meer klassikaal onderwijs voor de laatste basisschool jaren, kijken we dankbaar naar de pionieren zoals juf Carolien die een alternatief geeft als mogelijkheid om zo ook naar het onderwijs te kijken. Of nog beter, het gewoon te gaan doen. Met nog maar een been in de basisschool, maak ik een diepe buiging voor die lieve, competente én incompetente en vooral hele menselijke juffen die het vak kiezen vanuit een diepe passie om onze kinderen bij te staan. Die ze leren autonoom te zijn en toch rekening te houden met anderen. Om hun grenzen te voelen, te uitten en de grenzen van anderen te respecteren. Die emoties benoemt en helpt te reguleren, die talenten zien en stimuleren en snappen dat bij verschillende leeftijden iets specifieks te leren valt.
Leerkrachten, ouders en de grotere gemeenschap zijn onschatbaar in het zoeken en vinden van onze persoonlijke waarden. Toch heb ik mijn rol als ouder stelselmatig onderschat. Want hoe belangrijk onderwijs ook is als verlengstuk van onze opvoeding; Het is slechts een verlengstuk. Ik wens mezelf de nieuwe fase van middelbare school een fantastische puberteit met veel omvergeschopte heilige huisjes en herziening van mijn schijnbare waarheden. Ze zijn het waard….